Şirket Kurucuları
Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre yabancı uyruklu gerçek veya tüzel kişiler, ülkemizde tesis edilecek bir yatırımın pay sahibi olabilirler. Pay sahibi olan yabancı uyrukluların fiili olarak işletmede görev almaması durumunda çalışma izni almaları zorunlu değildir.
Şirket müdürü veya yönetim kurulu yabancı uyruklu ise, o kişilerin çalışma izni alması zorunludur.
Yabancı ortağın, Türkiye de geçerli bir ikamet tezkeresi bulunması durumunda yurt içinden, ikamet tezkeresi olmaması durumunda vatandaşı olduğu ülkenin Türk büyükelçiliği aracılığıyla çalışma izni müracaatı yapılır.
Şirketlerde Çalışacak Yabancılar
Şirketlerde çalışma izni almak için aşağıdaki hususlar geçerlidir;
Çalışma izni talep edilen işyerinde en az beş (5) T.C. vatandaşının SGK’lı olarak çalışıyor olması zorunludur.
Aynı işyerinde birden fazla yabancı için çalışma izni talebinde bulunulması durumunda; çalışma izni verilen ilk yabancıdan sonraki her bir yabancı için ayrı ayrı beş (5) T.C. vatandaşı istihdamı aranacaktır.
(Çalışma izni talebinde bulunan yabancının şirket ortağı olması halinde beş kişilik istihdam şartı; Bakanlıkça verilecek bir yıllık çalışma izninin son altı ayı için aranır.) Ayrıca şirketteki e-bildirge yetkilisinin, E-imza (Elektronik İmza) olma zorunluluğu 26.02.2018 tarihinden itibaren getirilmiştir.
Çalışma İzni Türleri:
Çalışma izin türleri süreli ve süresiz olmak üzere ikiye ayrılır. Süreli çalışma izinleri 5 yıla kadar verilir ve kendi içerisinde süreli ve süresiz çalışma izni olarak ikiye ayrılır
Süreli Çalışma İzni:
Süreli çalışma izninin uzatılmasında Kanun’un 5’inci maddesinde öngörülen uzatılmaya ilişkin süreler esas alınır. Bir yıllık kanuni çalışma süresinden sonra aynı işyeri veya işletme ve aynı meslekte çalışmak üzere çalışma izninin süresi en fazla iki yıl daha uzatılabilir. Üç yıllık kanuni çalışma süresinin sonunda, aynı meslekte ve dilediği işverenin yanında çalışmak üzere çalışma izninin süresi en fazla üç yıl daha uzatılabilir.
- Süresiz Çalışma İzni:
Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, Türkiye’de en az sekiz yıl kanuni ve kesintisiz ikamet eden veya toplam altı yıllık kanuni çalışması olan yabancılara, iş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler dikkate alınmaksızın ve ilgili mercilerin uygun görmesi durumunda belirli bir işletme, meslek, mülki veya coğrafi alanla sınırlandırılmaksızın süresiz çalışma izni verilebilir. Süresiz çalışma izin türünde ise vatandaşlık almak istemeyen ve gerekli şartları sağlayan yabancılara verilen 99 yıllık çalışma izin türüdür.
- Süresiz Çalışma İznine Bağlı Olarak Verilecek İkamet İzni:
Süresiz çalışma izni verilen yabancıların ikamet izin süreleri, yabancıların Türkiye’de ikamet ve seyahatlerine ilişkin mevzuata göre İçişleri Bakanlığı’nca belirlenir. Süresiz çalışma izni, ikamet izin sürelerine bağlı olarak kullanılır. Süresiz çalışma izni alan yabancının çalıştığı işyerinin veya işyeri adresinin değişmesi halinde, kanunun 18’inci maddesi uyarınca en geç on beş gün içerisinde Bakanlığa bildirilir. Bakanlık gönderilen bilgi ve belgelere göre mevcut süresiz çalışma izin belgesinde gerekli değişiklikleri yaparak ilgili mercilere bildirir. Göç İdaresi makamlarınca, süresiz çalışma iznine istinaden verilen ikamet izin sürelerinin uzatılmaması halinde, Bakanlığa bilgi verilir.
Bağımsız Çalışma İzni:
Bağımsız çalışma izni yabancıların, Türkiye’de en az beş yıl kanuni ve kesintisiz olarak ikamet etmiş olmaları, çalışmalarının, ekonomik kalkınma açısından katma değer yaratması ve istihdam üzerinde olumlu etki yapacak olması koşuluyla verilebilir. İstihdam üzerindeki etkinin belirlenmesinde ilgili mercilerin görüşleri de dikkate alınır. Mesleki hizmetler kapsamında kalan yabancılar, ilgili mevzuat çerçevesinde, ilgili mercilerden aldıkları mesleklerini icra ettiklerine dair bir belgeyi diğer belgelerin yanı sıra Bakanlığa ibraz ederler.
İstisnai Haller:
Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe ulusal mevzuata aykırı davranmamak ve mesleki hizmetlere ilişkin mevzuata uymak kaydıyla, ilgili mercilerin görüşleri de dikkate alınmak suretiyle, statüleri bu bölümün müteakip maddelerinde belirtilen yabancılara, çalışma izinleri istisnai olarak verilebilir. İstisnai çalışma izinlerinin uzatılması ve iptali, Yönetmeliğin genel hükümlerindeki prosedüre tabidir. Ayrıca, istisnai çalışma izinleri, ilgili mesleki mevzuatın gereklerinin yerine getirilmediğinin tespit edilmesi halinde de iptal edilir. İstisnai çalışma izinlerinin verilmesi, iptali ve uzatılmasına ilişkin kararlar ilgili mercilere iletilir.
Türk Vatandaşı ile Evli Olanlar:
Bir Türk vatandaşı ile evli olan ve eşiyle Türkiye’de evlilik birliği içinde yaşayan yabancıların çalışma izin başvurularında ikamete ilişkin süre koşulu aranmaz. En az üç yıl süreyle Türk vatandaşı ile evlilik birliği içinde yaşayan yabancıların başvurularında bu Yönetmeliğin 13’üncü maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan kriterler uygulanmaz. Ancak, evliliğin aile birliği kurmak amacıyla yapılmadığının tespit edilmesi halinde çalışma izin belgesi geçerliğini kaybeder.
Yerleşmiş Sayılan Yabancılar:
Bir Türk vatandaşı ile olan evlilik birliği en az üç yıl sürdükten sonra sona ermiş olmakla birlikte, Türkiye’de yerleşmiş olan yabancıların çalışma izinleri, Türkiye’de kanuni olarak bulunmaları kaydıyla istisnai olarak verilebilir.
Yerleşmiş Sayılan Yabancıların Çocukları:
Bir Türk vatandaşı ile olan evlilik birliği en az üç yıl sürdükten sonra sona ermiş olmakla birlikte, Türkiye’de yerleşmiş olan yabancıların Türk vatandaşı eşinden olan çocuklarının çalışma izinleri de Türkiye’de kanuni olarak bulunmaları kaydıyla istisnai olarak verilebilir.
Avrupa Birliği Üyesi Ülke Vatandaşları ile Bunların Eş ve Çocukları:
Avrupa Birliği üyesi ülke vatandaşları ile bunların Avrupa Birliği üyesi ülkelerin vatandaşı olmayan eş ve çocuklarının çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, çalışma izinleri istisnai olarak verilebilir. Avrupa Ekonomik Topluluğu-Türkiye Ortaklık Konseyinin 1/80 sayılı Kararının, bu yabancıların iş piyasasına girmeleri ile ilgili daha lehte olan 6’ncı ve 7’nci maddelerinin hükümleri, söz konusu Kararın 11 inci maddesiyle bağlantılı olarak saklıdır.
Kilit Personel Niteliğindeki Yabancılar:
Kanunla yetki verilen bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşme veya ihale usulleriyle mal ve hizmet alımı, bir işin yaptırılması veya bir tesisin işletilmesi işlerinde, ayrıca yapım ve her türlü inşaat işinde çalıştırılacak kilit personel niteliğindeki yabancıların çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, sözleşme veya ihalede belirtilen süre için çalışma izinleri istisnai olarak verilebilir.
AğU
About the Author:
knvynevzat